10
11
Πίνακας 1. Αποτελέσµατα χηµικών αναλύσεων εδάφους και νερού άρδευσης περιοχής
µελέτης τα έτη 2011 και 2012
Α/Α
Έτος δειγ/
ψίας
Αρδευόμενο έδαφος
Νερό άρδευσης
Έδαφικός
τύπος
pH EC ESP
Πηγή
pH
EC SAR
1
2011
SCL
5,8
0,32 2,5
L01MES001
7,0
0,30 1,05
2012
6,6
0,31 1,3
6,6
0,19 1,16
2
2011
SL
5,9
1,28 2,7
B01MES008
7,2
1,03 1,00
2012
5,7
0,59 1,8
7,1
0,97 0,94
3
2011
SCL
5,7
0,43 0,6
B01MES004
7,3
0,66 0,31
2012
4,5
1,09 0,9
7,2
0,55 0,24
4
2011
SL
5,9
0,29 1,2
B01MES003
7,9
0,66 0,50
2012
4,9
1,23 1,8
7,0
0,62 0,66
5
2011
L
5,3
0,72 4,1
B01MES015
7,3
0,94 1,16
2012
5,5
0,60 2,2
7,1
0,87 0,62
6
2011
L
4,8
0,90 1,5
B01MES015
7,3
0,94 1,16
2012
4,6
0,50 1,7
7,1
0,87 0,62
χημικών ιδιοτήτων με άλλες ενέργειες (χρήση οργανικών υλικών, χρήση αλκαλικών ή οξινοποιών λιπασμάτων,
μείωση μηχανικών κατεργασιών κλπ) αλλά και χρήσης του αρδευτικού νερού κάτωαπό συγκεκριμένες συνθήκες, οι
οποίες κοινοποιήθηκαν στους τοπικούς γεωπόνους και στους παραγωγούς μέσω ειδικών τεχνικών δελτίων.
Η περαιτέρω επεξεργασία των φυσικοχημικών προσδιορισμών περιλάμβανε την δημιουργία θεματικών
χαρτών απεικόνισης των αποτελεσμάτων. Συγκεκριμένα, συνολικά κατασκευάστηκαν 90 χάρτες απεικόνισης πα-
ραμέτρων νερού και εδάφους, καθώς και 12 χάρτες απεικόνισης γενικών χαρακτηριστικών (σημεία δειγματολη-
ψίας, γεωλογία, υδρολιθολογία κλπ).
Εκπαίδευση γεωπόνων και εργασίες πεδίου
Οι τοπικοί γεωπόνοι που συμμετείχαν στο πρόγραμμα εκπαιδεύτηκαν συστηματικά και επανειλημμένα για την
επιτυχή εφαρμογή του προγράμματος. Στο πλαίσιο αυτό πραγματοποιήθηκαν επιτόπιες επισκέψεις στις περιοχές
εφαρμογής, καθώς και σε αγρούς με την παρουσία καλλιεργητών. Οι εκπαιδευτικές επισκέψεις περιλάμβαναν
επίσης παρουσιάσεις αντικειμένων του έργου, ολοκληρώνοντας έτσι την διαδικασία κατάρτισης. Οι εκπαιδεύσεις
ήταν γενικής φύσεως (π.χ. τρόποι δειγματοληψιών) ενώ με την πάροδο του χρόνου εξειδικεύτηκαν στην συλλογή
δεδομένων/μετρήσεων για τις παραμέτρους της μεθόδου IAP. Πέραν αυτών, πραγματοποιήθηκαν και επιμέρους
επισκέψεις εταίρων στις περιοχές του προγράμματος για την καταγραφή προβλημάτων, και παρατηρήσεις οι
οποίες είχαν συμπληρωματικό εκπαιδευτικό χαρακτήρα. Μέσω μιας συνεχούς αλληλεπίδρασης μεταξύ της ομά-
δας του έργου και των τοπικών γεωπόνων επιτεύχθηκε η ορθή καταγραφή και διάχυση της πληροφορίας καθώς
και η διάχυση των αποτελεσμάτων και η παροχή εξειδικευμένων οδηγιών και μέτρων προς τους παραγωγούς. Η
«ανοικτή γραμμή επικοινωνίας» μέσω ηλεκτρονικών μέσων ή και τηλεφώνου σε καθημερινή βάση μεταξύ των
τοπικών Γεωπόνων και της ομάδας έργου αποτέλεσε το μέσο για την αποτελεσματική και ταχεία επίλυση προ-
βλημάτων-αποριών και παροχή διευκρινίσεων, στοιχεία απαραίτητα λόγω της πολυπλοκότητας του έργου και του
εύρους της συλλεγόμενης πληροφορίας.
ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΑΡΔΕΥΟΜΕΝΩΝ ΕΔΑΦΩΝ
Οι χηµικές αναλύσεις των δειγµάτων εδάφους ανέδειξαν την ύπαρξη προβληµάτων σε ορισµένους αγρούς των
υπό µελέτη περιοχών σε σχέση µε το pH, την ηλεκτρική αγωγιµότητα (EC) και το ESP των αρδευόµενων εδαφών.
Στη συνέχεια παρατίθενται οι αγροί στα εδάφη των οποίων προσδιορίσθηκαν προβλήµατα οξύτητας, αλατότητας,
νατρίωσης και προτείνονται µέτρα αντιµετώπισης αυτών.
Περιοχή οµάδας παραγωγών Χώρας Τρυφιλίας
Στον Πίνακα 1 παρατίθενται 6 αγροί (ελαιώνες) τα εδάφη των οποίων έχουν όξινη αντίδραση µε τις τιµές του pH
να κυµαίνονται από 4,7-5,9.
Η όξινη αντίδραση του εδάφους προκαλεί σειρά προβληµάτων στα φυτά που αναπτύσσονται σε αυτό όπως
είναι:
• Αύξηση της συγκέντρωσης των ιόντων αργιλίου, σιδήρου και µαγγανίου που µπορεί να φθάσουν σε τοξικά
για τα φυτά επίπεδα. Επίσης, η αύξηση της συγκέντρωσης των ιόντων αργιλίου στο έδαφος σε τοξικά επίπεδα
επηρεάζει τον αριθµό και τη δραστηριότητα των µικροοργανισµών (επικρατούν οι µύκητες σε βάρος των νιτρο-
ποιητικών και συµβιωτικών βακτηρίων).
• Μείωση ή και αναστολή της αύξησης του ριζικού συστήµατος.
Αξιολόγηση δείγματος νερού και προτάσεις ορθολογικής διαχείρισης
του νερού αυτού για αρδευτική χρήση
Κίνδυνος δυσµενών επιπτώσεων σε έδαφος και φυτά
Ο κίνδυνος δηµιουργίας εδαφικής αλατότητας από τη χρήση του νερού αυτού για αρδευτικούς σκοπούς είναι µι-
κρός και αντιµετωπίζεται όταν το έδαφος δέχεται ικανοποιητικές χειµερινές βροχοπτώσεις ή επαρκείς δόσεις
νερού και η στράγγιση των εδαφών είναι ικανοποιητική. Συνιστάται ο έλεγχος της ηλεκτρικής αγωγιµότητας του
εδάφους σε τακτικά χρονικά διαστήµατα.
Η αλατότητα του αρδευτικού νερού δεν επηρεάζει την πρόσληψη του εδαφικού διαλύµατος από το ριζικό
σύστηµα των ελαιοδένδρων και εποµένως δεν αναµένεται µείωση της απόδοσης αυτών.
Παράμετροι
Μονάδες
Τιμές
Παράμετροι
Μονάδες
Τιμές
EC
mS/cm
0,94
HCO3
meq/L
6,8
pH
7,3
B
mg/L
0,11
Na
meq/L
2,37
Cd
mg/L
<0,06
Ca
meq/L
7,27
Cu
mg/L
<3,6
Mg
meq/L
1,12
Fe
meq/L
0,57
CL
meq/L
1,94
Mn
mg/L
21,2
NO
3
-N
mg/L
2,39
Ni
mg/L
15,1
NH
4
-N
mg/L
0,0
Pb
mg/L
<3,2
N συνολικό
mg/L
2,39
Zn
mg/L
<0,12
P
mg/L
0,002
SAR
meq/L03
1,16
K
mg/L
2,2
TDS
mg/L
603
CO
2
meq/L
0,0
LSI50
1,35
Ημερομηνία δειγματοληψίας: 13-1-2012
